Yağışlı mevsimlerde, su tablasının yükselmesiyle bir yapıya su sızması tehlikesi artar. Bu su sızıntı veya sızıntı olarak girer ve korozyon nedeniyle iç yapıya zarar verir. Genel olarak, aşınmış takviye çelik çubukları, paslandıktan sonra eski haline getirilemeyecekleri için bir yapının çökmesinden sorumludur.
Bazen, bir yapının servis edilebilir kısmı suya yakın bir alanda yer almalıdır. Daha sonra bu gibi durumlarda, tamamen su geçirmez ve su girişini etkili bir şekilde önleyen bir tesis tasarlamak gerekli hale gelir. Su altı tesislerinin inşasında, yapıya suyun tamamen girişini kısıtlayacak önlemler alınmalıdır.
Bu yazıda, ana odak noktamız tam bir tahliye sisteminin sağlanması olacaktır. Daha sonra, drenaj tesisinin inşaat sürecine odaklanılacaktır.
Drenaj tesisi genellikle bir filtre sistemi, bir boru sistemi, bir toplama odası ve bir bertaraf ünitesinden oluşur.
Verimli Drenaj için İnşaat Teknikleri
Sızıntı suyunun bir yapıya girmesini önlemek için inşaat teknikleri aşağıda açıklanmıştır:
1. Temel Drenajları
Su tablası temel seviyesine kadar yükseldiğinde veya temel seviyesinin üzerine çıktığında, yapının yakınından su tahliyesi sağlanmalıdır.
Su tablasının derinliği temel seviyesinin çok üzerinde olmadığında, temel drenleri için bir hazırlık yapılmalıdır. Temel drenajları, temel seviyesinin komşu alanından suyun çıkarılmasında çok faydalıdır.
1.1 Mekanizma
Bir temel drenajı, bir tarafında delikli borulara bağlı bir filtre sisteminden oluşur. Drenaj tesisindeki filtre sisteminin işlevi, şiddetli yağışlar sırasında yeraltından yoğun su akışı nedeniyle sızıntı erozyonunu önlemektir.
Yeraltı suyu daha sonra delikli borularla temas edecek ve bertaraf ünitesine gireceği toplama odasına yönlendirilecektir.
Bertaraf ünitesi, delikli borulardan daha büyük çaplı borular olabilir. Bu bertaraf ünitesi, yağmur tahliye sistemine veya kuru kuyuya vb. bağladığı yerlerde yerçekimi akışı prensibine göre çalışabilir. Yerçekimi akışı mümkün değilse, o zaman harici bir pompa sistemi kurulmalıdır.
2. Battaniye Giderleri
Su sızıntısı bodrum kat döşemesine girdiğinde, bir battaniye drenajı sağlanmalıdır. Battaniye süzgeçler, bodrum kat döşemesinin altında sürekliliği korurken suyu uzaklaştırır. Bu nedenle kaldırma kuvvetini azaltır ve yapının stabilitesini arttırır.
2.1 Mekanizma
Battaniye tahliye mekanizması iki filtre katmanından oluşur. En dıştaki filtre tabakası ince derecelendirilmiş malzemeden oluşur ve en içteki filtre kaba derecelendirilmiş malzemeden oluşur.
Bu filtre katmanları, bodrum kat döşemesine yoğun su girişi sırasında değişken hidrolik basınca karşı hareket edecektir. Ayrıca, en içteki katman suyu toplama odasına yönlendirecektir.
Toplama odası genellikle bodrum kat döşemesinin alt tarafında bulunur. Toplama odasından su dışarı pompalanır ve yağmur tahliye tesisine atılır.
Battaniye drenler, yığma barajlarda ve ayrıca kaplama yüzeyinin altında çok kullanışlıdır. Yığma barajlarda, sızıntı basıncı yükünün etkisini azaltmak için baraj tabanının altında sağlanırlar.
Kaldırımlarda, taban tabakasının altına yerleştirilirler ve aksi takdirde çukur oluşumuna yol açabilecek yukarı doğru kılcal akışı azaltmada çok etkilidirler.
3. Durdurucu Tahliyeleri
Durdurucu drenajları otoyollarda ve pistlerde sağlanır. Durdurucu drenlerin konstrüksiyonu banketlere paralel olmalıdır. Bu tür drenlerin temel amacı, kaldırım taban tabakasından itibaren su hareketini belirli bir seviyenin altına indirmektir.
Durdurucu drenler, alt zemini ve temel toprağı kuru tutmada çok etkilidir. Bu nedenle, mukavemet ve stabilite kriterlerinin tatmin edici gereksinimini karşılar. Ayrıca taban yüzeyine girmeye çalışan yüzey veya yer altı su akışını tutmada da etkilidirler. Drenajlar bu şekilde aşırı boşluk suyu basıncının oluşmasını önler ve sızıntı erozyonu olasılığını azaltır.
4. Tahliye Panelleri
Yeraltı su akış hareketi nedeniyle nemin temel duvarlarına nüfuz etmesi durumunda, şiddetli yağış sırasında temel duvarına daha fazla nem girmeye başlayacağından ve sonuç olarak temelin gücünü azaltacağından durum daha da kötüleşecektir.
Drenaj panelleri, duvarların su geçirmez hale getirilmesinde ve sonuç olarak birikmiş boşluk suyu basıncını düşürmede etkilidir. İki biçimde mevcutturlar: en popüler olanı iki taraflı tahliye paneli ve diğeri tek taraflı tahliye panelidir.
4.1 İki Taraflı Boşaltma Paneli
Bu panel, panelin çekirdeği görevi gören plastik bir zarla kaplanmış en içteki beton tabakasından oluşur. Ayrıca plastik çekirdek, her iki tarafında dokunmamış bir geotekstil dolgu maddesi içerir. Ayrıca delikli boru için tahliye edilen suyun dışarı alınabileceği bir manşon içerir. Genellikle temellerde, istinat duvarlarında, tünellerde, köprü ayaklarında vb. sızıntılardan korunmak için kullanılır.
4.2 Tek Taraflı Tahliye Paneli
Çatı döşemeleri, çok katlı bahçeler, döşeme plakaları, çöplük kapakları vb. gibi yerlerde yatay yöndeki drenaj suyuna karşı koruma için kullanışlıdır.
Çalışması çift taraflı panele benzer. Bununla birlikte, tek fark, jeotekstil tabakasının panelin sadece bir tarafına tutturulmuş olması ve suyun akışını bir taraftan yönlendirmesidir. Suyun toplanması ve bertarafı delikli bir boru yardımıyla sağlanabilir.
SSS
Drenaj sistemi kullanmanın olumsuz etkileri nelerdir?
Drenaj sistemi sıkıştırılabilir zeminlerin bulunduğu bir alana kurulursa, boşluk suyu basıncındaki bir azalma zemin taneleri üzerindeki efektif gerilmeyi artıracaktır. Ayrıca, efektif gerilmelerdeki artış, zemin tabakalarının konsolidasyonuna yol açabilir. Dolayısıyla konsolidasyon, söz konusu bölgede düşüşe neden olabilir.
Drenajlarda filtre sisteminin önemi nedir?
Filtre, drenaj sisteminin boru arızasını önleyen drenaj sisteminin en önemli bileşenidir. Uygun filtre sistemi kurulmazsa, çevredeki toprağın erozyonu boşluk oluşumuna neden olabilir. Böylece boşluk oluşumu, yapının çökmesine yol açabilen boru arızası sürecini başlatır. Toprak erozyonu ayrıca kaldırımların ve bodrum katlarının bozulmasına neden olabilir. Böyle bir fenomen çoğunlukla kumlu topraklarda görülür.
Drenaj boruları için mevcut kodlar nelerdir?
1. Delikli killi boru için : ASTM C 498
2. Beton drenaj borusu için : ASTM C 118
3. Betonarme boru için : ASTM C 76
4. Delikli beton drenaj borusu için : ASTM C 444
5. Polivinal klorür drenaj borusu : ASTM D 2729
6. Alüminyum alaşımlı delikli boru: ASTM B 745
7. Çelik metalik kaplı delikli boru: ASTM A 760
8. Polietilen borular ve bağlantı malzemesi: ASTM F 405
9. Delikli bitümlü fiber boru: ASTM D 3356